Het papier in de ogen van Belgische persoonlijkheden
13 september 2018
In juni publiceerde drukkerij Van der Poorten een bedrijfstijdschrift met als onderwerp de passie voor het papier, waarbij tegelijk het drukwerk in de eer mocht delen. We citeren hier graag enkele getuigenissen van Belgische persoonlijkheden die naar aanleiding van de publicatie geïnterviewd werden.
KARL MEERSMAN, beeldend kunstenaar en illustrator
“Dat de drager van m’n tekeningen papier is, zorgt ongetwijfeld voor een bepaald effect. Ik wil dat prachtige papier waarop ik teken, kunnen zien, voelen en ruiken.”
“Al jaren werk ik met Steinbach 300 gram. Dit papier heeft een heel mooie, verfijnde vezel waardoor je je tekening op een subtiele manier met aquarel kunt afwerken.”
GUILLAUME VAN DER STIGHELEN, medeoprichter van Duval Guillaume, columnist en auteur
“Ik ga dan ook liever in een goedkoop dan een duur restaurant eten. Want daar kan ik tenminste terugvallen op de papieren placemats of servetten. Ik hou van het gevoel iets bij de hand te hebben waarop ik gedachten kan neerschrijven of tekeningen kan maken.”
“Wat ik wel vaststel, is dat mensen wanneer ze iets op papier neerschrijven, geneigd zijn om meer na te denken. Bij e-mails ligt dat anders. Daar gaat men nogal snel iets schrijven zoals men het spontaan zou zeggen. Met als gevolg dat de boodschap veel harder of ongenuanceerder bij de ontvanger overkomt dan dat ze door de zender bedoeld is. Eigenlijk geeft papier een bepaalde status aan het woord.”
“Dat papier ons aanzet om meer en dieper na te denken, is een interessant gegeven. Er is namelijk de confrontatie dat wat je op papier schrijft, blijft. Papier dwingt met andere woorden een zekere ernst af.”
CHRISTOPHE DEBORSU, journalist bij RTL en auteur
“Mijn voorkeur gaat zonder enige twijfel uit naar print. En dat zeg ik niet zomaar. Ik kan de twee namelijk goed vergelijken. (…) Voor mij is het overduidelijk dat wat ik in print lees, veel beter onthou. Als moderator van allerlei debatten op RTL-TVI, is dat niet onbelangrijk.”
“Ik stel vast dat het me met een papieren editie van een krant beter lukt om verbanden te leggen tussen de verschillende stukken waaruit een artikel opgebouwd is. Het voelt alsof ik meer overzicht over het geheel hou. In een digitale versie van een artikel durft het wel al eens te gebeuren dat ik een deel over het hoofd zie.”
“Laten we vooral de digitale vooruitgang niet negeren en het beste uit beide werelden koesteren.”
“Maar voor mij werkt een papieren boek nog steeds het best. Het biedt me de mogelijkheid om citaten en andere stukken tekst die me raken, aan te duiden.”
“Vandaag is die honger naar kennis er nog steeds en voed ik hem door allerlei print en digitale media tot mij te nemen.”
“Ik heb geen glazen bol maar laat me vooral dit zeggen: ik hoop van harte dat de waarde van papier niet verloren gaat. Het is én blijft een medium dat een bepaalde impact heeft.”
LIEVE WATTEEUW, professor aan de faculteit Kunstwetenschappen van de KULeuven en papierdokter
“Al op jonge leeftijd had ik iets met boeken. (…) Mijn opleiding Kunstwetenschappen met als specialisatie handschriften heeft mijn band met papier alleen maar verstrekt.”
“De allereerste vormen van papier vinden we terug in China in de 3e eeuw voor christus. Tijdens de middeleeuwen, ergens in de 11e eeuw na Christus, baant het dan z’n weg via het Arabische rijk naar Europa waar tot dan toe kennis voornamelijk overgedragen werd via perkament dat van dierenhuiden gemaakt werd. Wat me vooral fascineert in de geschiedenis van papier, is hoe de mens al van oudsher manieren zocht en vond om informatie te bewaren en door te geven.”
“En hoezeer ik ook de voordelen zie om kennis via digitale media zo breed mogelijk te verspreiden, het contact met het originele object mogen we niet verliezen. Het draagt een hele geschiedenis met zich mee. Dat kunnen zien, voelen, ruiken, ja soms zelfs horen, daar kan geen enkele digitale ervaring tegen op.”
WALDA VERBAENEN, grafisch vormgever
“Voor mij is papier veel meer dan een drager van informatie. Het is een medium dat in interactie treedt met de content die je erop zet. (…) het soort papier dat je voor een luxe tijdschrift gebruikt, is heel anders dan dat voor een brochure voor een natuurorganisatie. Glad papier zal bijvoorbeeld het luxueuze karakter van je publicatie onderstrepen. Terwijl je met wat ruwer papier een veel natuurlijker effect krijgt dat beter aansluit bij de tone of voice die je wil bereiken.”
“Elk type papier geeft een ander gevoel. Daarom wil ik het soort papier dat ik voor een publicatie ga gebruiken, effectief zien en voelen. Ik wil weten welk gevoel het bij me oproept.”
“Voor mij gaan typografie en grafische vormgeving hand in hand. De fundamenten van je grafisch ontwerp zijn immers je papier en het lettertype waarmee je werkt. Net zoals papier een bepaald gevoel oproept, zo doet een lettertype dat ook.
“Ik ben overtuigd dat papier zal blijven bestaan. (…) Digitale beeldschermen zijn niet meer weg te denken, maar dat zorgt voor het neveneffect dat je het een verademing vindt wanneer je ogen niet naar een beeldscherm hoeven te kijken. Daarom zijn voor mij de momenten dat ik een krant of een boek lees ook zo ontspannend.”
MAURICE VAN DER SPEETEN & DANIELLE VAN BELLE, curatoren van de Internationale Papierkunst Biënnale
Danielle: “Ik hou ervan om materialen te voelen. Vandaar dat ik er ook van kan genieten om de papieren krant te lezen. Een geslaagd weekend betekent voor mij in alle rust de weekendkranten en hun bijlagen lezen. Vraag me niet om dat op een tablet te doen. Ik wil het papier kunnen voelen. Neem dat papier weg en je neemt een stuk van mijn aangename leeservaring weg.”
Maurice: “Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat papier altijd zal blijven bestaan. We leven weliswaar in een digitaal tijdperk, maar voor veel mensen wordt het steeds duidelijker dat al die digitale communicatie zeer vluchtig en vaak ook onpersoonlijk is. Een digitaal nieuwjaarskaartje dat via de computer verstuurd wordt of een handgeschreven dat je in de brievenbus aantreft: welk kaartje geeft je een warm gevoel?”